Waar komt het bijgeloof vandaan dat zwarte katten ongeluk brengen?

Het bijgeloof dat zwarte katten ongeluk brengen kent in verschillende regio’s een andere oorsprong. In middeleeuws centraal-Europa werd bijvoorbeeld aangenomen dat heksen in zwarte katten veranderden om te ontsnappen of om mensen te bespioneren. In het Verenigd Koninkrijk is de gedachte dat zwarte katten ongeluk brengen, tegenovergesteld aan de oorspronkelijke aanname dat zwarte katten juist geluk zouden brengen. Toen werd er van witte katten gedacht dat ze ongeluk brachten.

De oorzaak van deze wending, en het feit dat zwart het nieuwe wit is, is het gevolg van een transatlantische invloed. In Amerika, waar men ooit geobsedeerd was door heksen en hekserij, werden zwarte katten – het klassieke huisdier van een heks – gedemoniseerd.  Dit bijgeloof, en andere ideeën en tradities van het Amerikaanse Halloween, vond zijn weg naar Europa. Want welke Halloween-goodybag is er nu compleet zonder pompoen, vleermuis en zwarte kat?

Zijn zwarte katten en teken van ongeluk? 

In Amerika kwamen zwarte katten op de zwarte lijst te staan toen Britse kolonisten koloniën stichtten in New England. Dit waren christelijke fundamentalisten die een einde wilden maken aan alles wat zij als hekserij beschouwden. Heksen en hun katten werden met angst en haat bekeken, en het idee ontstond dat zwarte katten bezeten waren. Zwarte katten komen regelmatig voor in heksenprocessen van deze periode.

Dit klassieke Amerikaanse symbool van ongeluk veranderde de Britse opvatting dat witte katten ongeluk brachten, en zwarte katten geluk. Dit werd versterkt door de film ‘The Black Cat’ in 1934, met Bela Legosi en Boris Karloff in de hoofdrol (beter bekend van hun rollen in Dracula en Frankenstein Monster). De film ‘The Black Cat’ was gebaseerd op een short story van de Amerikaanse horrorschrijver Edgar Allen Poe, gepubliceerd in 1843. De commercialisering van het Amerikaanse Halloween gedurende de afgelopen decennia heeft de reputatie van de zwarte kat geen goed gedaan.

Waarom wordt er gezegd dat zwarte katten ongeluk brengen?

De reden dat zwarte katten in Europa deze reputatie niet hadden, was omdat heksen en hun katten er altijd waren geweest en onderdeel uitmaakten van het dagelijks leven. Het hebben van een kat was bovendien niet vreemd, dit was immers de enige manier om de muizen- en rattenpopulatie te beperken. De zogenaamde heksen waren de kruidendokters in dorpen, een beetje zoals een middeleeuwse huisarts.

Vroeger werden zwarte katten aan boord van schepen gezien als gelukbrengers, niet alleen omdat ze de knaagdierpopulatie binnen de perken hielden, maar ook omdat ze slecht weer op afstand zouden houden. Vissersvrouwen hielden thuis soms zwarte katten, in de hoop dat dit ervoor zou zorgen dat hun echtgenoten veilig zouden zijn op zee. Als de kat echter wegliep, of als een zwarte kat aan boord van een schip sprong om het vervolgens weer te verlaten, dan betekende dit dat het schip dreigde te zinken.

Waar komt het bijgeloof vandaan dat het kruisen van een zwarte kat ongeluk brengt?

In sommige delen van de wereld werd de richting waarin een zwarte kat de weg overstak als relevant beschouwd. Als de kat van links naar rechts je pad kruiste, dan zou dit geluk brengen; maar de andere kant op, betekende juist ongeluk. Ook, als een kat naar je toe loopt, dan zou dit geluk brengen, maar als hij van je wegrent, dan betekende dit ongeluk. Dit is ook de reden dat wordt gedacht dat het verjagen van een zwarte kat ongeluk brengt.

Het ultieme ongeluk dat door een zwarte kat kan worden veroorzaakt, is wanneer het dier sterft. In 1640 zou koning Charles I hebben gezegd dat hij zijn geluk te danken had aan zijn zwarte kat, en dat hij vreesde voor de dag dat het dier zijn negen levens zou hebben verbruikt. Kort na de dood van de kat werd Charles – die aan de verliezende hand was in de Engelse burgeroorlog – gearresteerd en uiteindelijk onthoofd.

Waar komt de reputatie van zwarte katten vandaan?

In de folklore zijn zwarte katten als huisdieren van heksen diep geworteld. In de Griekse mythologie had Hekate, de godin van de magie, een zwarte kat die oorspronkelijk Galinthias was, een dienaar van Hera (de vrouw van de god Zeus). Ze had hem in een zwarte kat veranderd als straf voor zijn poging de geboorte van Hercules te voorkomen. Ook in Shakespeare’s toneelstuk Macbeth komt Hekate voor (hoewel haar zwarte kat niet wordt genoemd).

Los van al het bijgeloof dat over zwarte katten bestaat, is een zwarte kat gewoon een kat waarvan de vacht zwart kleurt door de aanwezigheid van melanine. Helemaal zwarte katten zijn zeldzaam onder gekruiste katten, en vermoedelijk hebben slechts 22 van alle erkende kattenrassen een volledig zwarte variëteiten.

Het bijgeloof over zwarte katten klinkt misschien grappig, maar het brengt zeker nadelen met zich mee. Het is moeilijker om voor zwerfkatten en kittens met een zwarte vacht een nieuw thuis te vinden, en er zijn zelfs verhalen bekend over mishandeling van zwarte katten tijdens Halloween. Dus hoewel het bijgeloof over zwarte katten vaak wordt afgedaan als onschuldig, zorgt het wel degelijk voor problemen.

Er bestaat geen twijfel dat zwarte katten, net als alle andere katten, geweldige dieren zijn die voor veel geluk zorgen. De naar schatting 200 miljoen mensen die een kat hebben, zullen dit zeker beamen.

Gelooft u dat zwarte katten ongeluk brengen ? Bijgelovig of niet, één ding dat niet kan worden ontkend, is hoeveel vreugde katten brengen in het leven van hun eigenaren. Trakteer uw kat op Omlets uitgebreide assortiment kattenproducten, zoals de innovatieve Freestyle klimboom om uw kat het plezier te geven dat hij of zij verdient.

This entry was posted in Katten