Vogels die hun hele leven bij elkaar blijven

Er wordt wel gezegd dat vogels hun maatje kiezen op Valentijnsdag. Slechts een klein aantal vogelsoorten hoeft deze keuze maar één keer te maken en blijft levenslang samen.

Dat vogels hun leven lang samenblijven is een romantische gedachte die graag voor waar wordt aangenomen. Toch zijn er maar een paar vogelsoorten die deze levenswijze volgen. De trouwelingen zijn met name ganzen- en zwanen soorten, sommige uilen en adelaars en een aantal pinguïn soorten. Veel andere vogels zijn ‘serieel monogaam’. Dit houdt in dat zij gedurende een broedseizoen bij één partner blijven, maar niet hun hele leven. Ongeveer 90% van de vogelsoorten behoort tot deze categorie.

Een leven lang samenblijven is veel zeldzamer. Papegaaien die in gevangenschap leven blijven vaak bij een partner aangezien hun keuze nu eenmaal gelimiteerd is. Het idee van loyaliteit onder vogels wordt het beste weerspiegeld door twee dwergpapegaaien (in het Engels toepasselijke ‘Love Birds’ genoemd) die dicht tegen elkaar aanzitten en duidelijk om elkaar geven.

Wat is het voordeel van levenslang samenblijven?

De kuikens van roofvogels zoals uilen en adelaars groeien langzaam. Het uitbroeden van een grote vogel zoals een visarend of een steenarend duurt ongeveer drie maanden (vanaf het moment dat het ei is gelegd tot onafhankelijkheid). Het scheelt tijd als de ouders vroeg in het seizoen beginnen met het uitbroeden van hun jong, bij voorkeur in hetzelfde nest als het voorgaande jaar. Baltsgedrag, hofmakerij en het bouwen van een nest zorgt voor vertraging. Deze tijd kan worden bespaard als twee vogels hun vorige relatie elk jaar voortzetten.

De voordelen van trouw zijn, zijn minder duidelijk zichtbaar bij kleinere vogels. Het voordeel is gelegen in het feit dat beide ouders gefocust zijn op het succesvol grootbrengen van hun jongen. Het alternatief is polygamie, waarbij het mannetje ervandoor gaat om met andere vogels te paren. Hierbij komt de verantwoordelijkheid van het voeden van de kuikens volledig neer op het vrouwtje. Tijdens een zwaar seizoen kunnen samenwerkende ouders echter het verschil maken tussen leven en dood voor de kuikens.

Veel vogels die hun leven lang samenblijven zijn buiten het broedseizoen niet samen. Niet in het wild tenminste. Maar er is één bekende uitzondering – de Lovebird.

Lovebirds doen hun naam eer aan

Lovebirds (dwergpapegaaien) nemen het leven-lang-samenzijn erg serieus. De meeste andere ‘trouwe’ vogels herontdekken hun onafhankelijkheid buiten het broedseizoen. Maar lovebirds doen hun naam eer aan, 24/7, 365 dagen per jaar.

Zoals de meeste papegaaiachtigen leven alle negen soorten Lovebirds in zwermen waarbij de sociale organisatie gebaseerd is op koppels. De sterke band voorkomt ook geruzie tussen vogels tijdens het broedseizoen. Dit is een uitstekende manier om de vrede te bewaren en het is eigenlijk opmerkelijk dat andere soorten niet een vergelijkbaar evolutionair pad hebben gevolgd.

Lovebirds zijn zo aan elkaar gehecht dat er ook sprake is van jaloezie. Voor ons zijn ze misschien het perfecte plaatje van vogelliefde maar ze zullen zich verzetten tegen indringers. Het wordt daarom aanbevolen koppels gescheiden te houden van andere vogels en ze geen deel uit te laten maken van een gemengde volière (tenzij u heel veel ruimte heeft waar humeurige of jaloerse vogels een plek kunnen vinden waar ze niets met potentiële rivalen te maken hoeven hebben).

Een rouwende Lovebird, of een die alleen wordt gehouden, zal depressief worden. De vogel zal wegkwijnen, stoppen met eten, krijsen en geagiteerd zijn. Mogelijke uitzonderingen zijn vogels die vanaf jonge leeftijd een sterke band met hun verzorger hebben ontwikkeld en veel in handen zijn geweest. Hun affectie voor hun menselijke ‘partner’ is net zo oprecht als voor een gevederde partner.

Het nadeel hiervan is dat uw vogelmaatje voedsel voor u zal opbraken. Ook zult u hem of haar moeten ontmoedigen met u te willen paren!

Zebravinken – de lovebirds van de vinkenwereld

De meeste vogels die in een zwerm leven zijn monogaam – dit houdt in dat ze per broedseizoen slechts een partner hebben. Zebravinken gaan net iets verder. Veel eigenaren denken dat de gewoonte van de vogel een partner voor het leven te hebben alleen voorkomt in gevangenschap, en het gevolg is van keuzegebrek. Maar de zebravink is net zo trouw als Lovebirds, ook in het wild.

In gevangenschap kunnen er problemen ontstaan als een vogel sterft of als er een nieuwe vogel aan de volière wordt toegevoegd. Een single in een groep zebravinken zal moeite hebben een partner te vinden zonder hier voor te moeten vechten. Daarom is het, ironisch genoeg, beter om deze vinken in paren te houden in plaats van in een grote groep of een groep met een oneven aantal. Een single vogel wordt anders gedwongen een pestkop te worden of een depressieve buitenstaander.

Love is in the air

De natuur heeft allerlei manieren gevonden om te verzekeren dan de volgende generatie vogels zijn vleugels kan spreiden. Het ene uiterste is de koekoek, die geen enkel ouderlijk verantwoordelijkheidsgevoel heeft en last lijkt te hebben van bindingsangst. Dan zijn er de vogels die hoe-meer-partners-des-te-beter benadering hanteren. Maar de meeste vogels zijn serieel monogaam en kiezen één partner per seizoen.

Maar er is iets moois aan de soorten die voor altijd samen blijven. Voor mensen die Lovebirds en zebravinken hebben, maakt romantiek deel uit van het dagelijks leven.

This entry was posted in Vogels