Een haan van een hen onderscheiden

Denkt u erover na om uw kippen eieren uit te laten broeden? Of heeft u kuikens die net uit het ei zijn gekomen en vraagt u zich nu af hoe u precies kunt zien welk kuiken een hen is en welke een haan?

In een eerdere blog bespraken we hoe je de leeftijd van een kip min of meer kunt bepalen. Ook kan het nuttig zijn om Omlets kippenwoordenlijst te bekijken voor meer informatie over dit onderwerp. 

Wat betreft het onderscheiden van hennen en hanen, is het waard te vermelden dat veel verschillen niet meteen zichtbaar zijn nadat een kuiken uit het ei is gekomen en dat het afhankelijk is van het kippenras dat u heeft wanneer het geslacht kan worden vastgesteld. Verderop in deze blog zullen we kijken naar de wekelijkse ontwikkeling van kuikens en in welk stadium het mogelijk is een haan van een hen te onderscheiden.

5 eenvoudig te herkennen fysieke verschillen tussen hennen en hanen

Halssierveren

Een manier om het geslacht van een kip te bepalen is door naar hun veren te kijken, in het bijzonder hun nekveren. Halssierveren zijn de veren rond de nek van een kip, waarbij vaak een duidelijk verschil waarneembaar is tussen hanen en hennen. Wat zal opvallen is dat hanen lange, puntige en dunne nekharen hebben, die rechtop staan. Hiermee kan een haan zichzelf groter voordoen wanneer hij oog in oog komt te staan met een rivaal. De halsveren van hennen zijn kleiner, ronder en zachter.

Zijn er sikkelveren zichtbaar?

Ook door naar de staartveren van uw kippen te kijken kunt u hanen en hennen van elkaar onderscheiden.

Zadelsierveren bij hanen zijn staartveren die zich vanaf de rug uitstrekken en eigenlijk voor de staart zitten. Zowel hennen als hanen hebben zadelsierveren, maar bij hennen zijn deze ronder dan bij hanen. Hun zadelsierveren zijn ook langer en puntiger.

En tenslotte hebben hanen sikkelveren, veren die bij hennen niet aanwezig zijn. Sikkelveren zijn de lange, gebogen veren die uit de staart van hanen steken.

Poten

Hanen hebben vergeleken met hennen vaak stevigere, dikkere poten. Dit komt van pas wanneer hanen hun toom moeten verdedigen. Verderop in deze blog zullen we dieper ingaan op gedragsverschillen tussen hanen en hennen.

Sporen, het deel van de poot dat op een hoorn lijkt, kan ook helpen bij het onderscheiden van hennen en hanen. Sporen bevinden zich op de achterkant van de poten van kippen en hoewel ze niet uitsluitend voorkomen bij hanen, komen ze wel vaker voor bij hanen dan bij hennen. De sporen van een haan kunnen enkele centimeters lang zijn en zijn scherper dan die van een hen, als ze al aanwezig zijn.

Kammen en lellen

Zowel hennen als hanen hebben kammen en lellen, waarbij de kam zich bovenop de kop bevindt en de lellen onder de kin hangen. Het uiterlijk van de kam en lellen van kippen verschilt per ras, maar over het algemeen kan het geslacht van een kuiken worden bepaald door naar de kam te kijken. Zowel hanen als hennen hebben rode kammen, maar de kam van een hen is niet zo helder en groot als die van een haan, die vaak aanweziger is en wasachtig aanvoelt.

Wat de lellen betreft zijn die van hennen kleiner dan die van hanen. Net als de kam zullen de lellen van een haan meestal feller van kleur zijn dan die van hennen.

Leggen ze eieren?

Legt een kip een ei, dan is het duidelijk. Wat de uiterlijke- of gedragskenmerken ook zijn, als een kip een ei legt staat onomstotelijk vast dat het een hen is.

Wat zijn de gedragsverschillen tussen hennen en hanen?

Haan vs. hen: gedrag

We hebben de uiterlijke verschillen tussen hennen en hanen bekeken, maar hoe zit het met gedragskenmerken die u kunnen helpen bij het achterhalen van het geslacht van uw vogels?

Een groot verschil houdt verband met de geluiden die hanen en hennen maken om te communiceren. Hanen staan natuurlijk bekend om hun meestal zeer luide gekraai. Ze beginnen met kraaien wanneer ze een maand of vijf oud zijn of wanneer ze volwassen zijn. Hanen kraaien om hun dominante aanwezigheid kenbaar te maken, om hun territorium af te bakenen en als paringsritueel.

Hoewel ook hennen kunnen kraaien, komt dit veel minder vaak voor. Als een hen kraait gaat dit er vaak een stuk rustiger aan toe. Wanneer een hen kraait, dan duidt dit er meestal op dat ze bovenaan de pikorde staat. Ook kan een hen kraaien wanneer er geen haan aanwezig is, terwijl dat voorheen wel zo was.

Soms is er een verschil waarneembaar tussen hennen en hanen wat betreft agressie. Met name hanen houden hun omgeving goed in de gaten, klaar om te vechten en hun toom te beschermen tegen gevaar. Meestal staan hanen bovenaan de pikorde en zullen ze hun dominantie graag laten gelden door met andere hanen te vechten. In een vorige blog bespraken we agressief gedrag bij hanen. Zoals ook geldt voor de andere fysieke verschillen, zal de mate van agressie afhangen van het kippenras dat u heeft. Bepaalde rassen zoals de asil, modern game en old english game, staan bovenaan de lijst van minst vriendelijke kippenrassen.

Vanaf welke leeftijd is het mogelijk een haan van een hen te onderscheiden?

We hebben nu vastgesteld wat de belangrijkste uiterlijke verschillen en gedragsverschillen zijn tussen hanen en hennen. Maar op welke leeftijd is een haan van een kip te onderscheiden?

Week 1

Bij de meerderheid van kippenrassen is het geslacht niet meteen vast te stellen nadat een kuiken uit het ei is gekomen, en soms zelfs niet in de eerste levensweek. Een uitzondering zijn raszuivere ‘auto-sex’ kippenrassen waarbij al na een paar dagen het geslacht kan worden bepaald door naar hun kleur te kijken. Een voorbeeld is de raszuivere cuckoo maran, waarbij de mannelijke kuikens vaak een lichtere kleur hebben dan vrouwtjes en een grotere, blekere plek op hun kop hebben.

Ook ‘sex-links’ zijn een uitzondering. Sex-links zijn in tegenstelling tot de raszuivere ‘auto-sex’ kippenrassen een kruising tussen verschillende rassen. Voor deze rassen kruist een fokker specifieke kippenrassen om kuikens te creëren die verschillende kleuren hebben als ze uit het ei komen, afhankelijk van hun geslacht. Hierdoor is het mogelijk om een ​​haan in een vroeg stadium van een hen te onderscheiden. Een voorbeeld hiervan is de red sex-link, een kruising tussen een rhode island red haan met een white plymouth rock, delaware, rhode island white of silver laced wyandotte hen, waar rode hennen en witte hanen uit voortkomen.

Week 5-9

Vooral tussen week 5 en 8 ontwikkelen kuikens kenmerken waardoor het makkelijker wordt hun geslacht te achterhalen. Rond deze leeftijd worden uiterlijke kenmerken duidelijk zichtbaar, zoals hun kammen. Zoals gezegd hebben hanen over het algemeen een rodere kam dan hennen, wat in dit stadium duidelijker zichtbaar wordt. Toch is het uiterlijk van de kam in dit stadium niet altijd een volledig nauwkeurige methode om het geslacht te bepalen.

Een ander uiterlijk verschil dat zich in de eerste weken ontwikkelt, is dat de poten van hanen vaak dikker worden dan die van hennen. In deze weken gaan hanen zich ook iets anders gedragen dan hennen. Zo zult u misschien zien dat hanen beginnen te ‘paraderen’, waarbij ze rechtop gaan staan, overdreven rondlopen terwijl ze hun borst vooruitsteken. Haantjesgedrag dus.

Week 10-15

Op dit moment hebben kuikens de puberteit bereikt, waarin ze op een aantal gebieden grote ontwikkelingen zullen doormaken. Wanneer uw kuikens de leeftijd van 12 weken hebben bereikt, zijn ze ook oud genoeg om naar hun Eglu Go te verhuizen. Het kan nuttig zijn om de Omlet-gids te lezen over dingen om te vermijden bij het grootbrengen van kuikens.

Wat betreft de verschillen tussen jonge hanen en hennen in deze weken, beginnen rond de leeftijd van 12 weken bij hanen de puntige nekveren op te vallen. Hetzelfde geldt voor de groei van de sikkelveren bij jonge hanen, die bij volwassen hennen helemaal ontbreken.

Hoewel kraaien in een iets vroeger stadium kan beginnen, is het meestal rond de leeftijd van 12 weken dat een haan voor het eerst zal kraaien. Kraaien is gedrag dat doorgaans wordt geassocieerd met hanen, maar zoals gezegd doen hennen dit soms ook.

Ook zult u misschien zien dat hennen een broedende houding aannemen. Hoewel de meeste hennen pas over een aantal weken zullen beginnen met het leggen van eieren, duidt dit gedrag erop dat een hen binnenkort zal gaan leggen. Maar voor nu is het nog even afwachten.

Week 16-20

Wanneer uw jonge vogels tussen de 16 en 20 weken oud zijn, hebben ze de volwassen leeftijd bereikt. Mocht het tot dit moment nog niet duidelijk zijn wat het geslacht van uw kippen is, dan weet u het zeker op het moment dat ze eieren gaan leggen. Dit is natuurlijk de meest doorslaggevende manier om het geslacht van een kip te bepalen. 

Kunnen hanen hennen worden?

Hoe opmerkelijk deze vraag misschien ook klinkt, er zijn mensen geweest die hebben beweerd dat hun kippen van geslacht zijn veranderd. Het antwoord op bovenstaande vraag nee – hennen kunnen genetisch gezien niet in hanen veranderen, en hanen niet in hennen.

Toch komt het in zeldzame gevallen voor dat een hen de kenmerken van een haan krijgt wanneer er sprake is van complicaties met haar eierstokken. Hennen worden geboren met twee eierstokken. De linker eierstok is verantwoordelijk voor de productie van eieren en oestrogeen, de rechter wordt inactief wanneer een hen een kuiken uitbroedt. Mocht de hen medische problemen hebben, zoals een cyste op de eierstokken, dan kan dit zorgen voor een stijging van het testosteronniveau waardoor de linker eierstok kan krimpen, wat leidt tot ovotestis. Uw kip zal in dit geval stoppen met het leggen van eieren en kan de uiterlijke kenmerken van een haan krijgen, zoals een meer geprononceerde kam en lellen.

Denkt u erover na om eieren uit te broeden (op de natuurlijke manier of met een incubator), bekijk dan onze gids over het uitbroeden en grootbrengen van kuikens.

This entry was posted in Kippen