Bent u van plan om voor het eerst kippeneieren uit te broeden? Dan gaat u een spannende tijd tegemoet! Het uitbroeden van eieren is een onvergetelijke ervaring. Voordat u begint kunt u in deze gids alles lezen over het uitbroeden van eieren, om ervoor te zorgen dat u en de kuikens een zo goed mogelijke start maken.
Waarom kippeneieren uitbroeden?
Allereest zijn kippen natuurlijk fantastische huisdieren. Deze maand zetten we op een rijtje waarom kippen zo geweldig zijn! Lees onze blog over Mythes over het houden van kippen, waarin feiten en fictie met betrekking tot het houden van kippen van elkaar worden onderscheiden.
Daarnaast is het uitbroeden van eieren een bijzonder lonende ervaring. Alle fasen zijn fascinerend, van de eieren in de incubator tot het uit zien komen van het ei en het op zien groeien van de kippen. U bent getuige van nieuw leven, vanaf het allereerste begin.
Is het mogelijk om supermarkteieren uit te broeden?
Dit is zo’n veelgehoorde mythe over het uitbroeden van eieren… of toch niet? We hebben allemaal wel eens een verhaal gehoord van een vriend van een vriend die een supermarktei zou hebben uitgebroed. En hoewel dit best interessant klinkt, is de kans dat dit in realiteit lukt onwaarschijnlijk.
Om een ei uit te laten komen, moet het bevrucht zijn. Bevruchte eieren zijn echter vrijwel onvindbaar in de gangpaden van onze supermarkten. Om een ei te bevruchten, moet de kip een haan ontmoeten. Kippen die de eieren in onze supermarkten produceren hebben deze kans vrijwel nooit. Koopt u eieren in een boerderijwinkel waar kippen contact hebben gehad met een haan, dan is de kans aanwezig dat een ei bevrucht is. Dit betekent niet per se dat er een kuiken uit het ei zal komen, aangezien de omstandigheden waarin de eieren worden bewaard ook een rol spelen bij de ontwikkeling van een kuiken. Koeling of een voor een embryo ongeschikte luchtvochtigheid, zal de ontwikkeling belemmeren. Wilt u eieren uitbroeden, dan zijn supermarkteieren dus waarschijnlijk niet de beste keuze.
Waar vind ik eieren om uit te broeden?
Zoekt u kippeneieren om uit te broeden, dan kunt u contact opnemen met een betrouwbare fokker. Hoewel een kippenfokker met vrij veel zekerheid kan zeggen dat de eieren die hij of zij verkoopt bevrucht zijn, is dit toch geen volledige garantie. Het zoeken van een ervaren fokker geeft de grootste kans op succes. De methode die de meeste fokkers zullen toepassen om te zien of een ei bevrucht is, wordt schouwen genoemd. Hierbij wordt een ei tegen een schouwlamp gehouden. Als het ei ondoorzichtig is betekent dit dat het hoogstwaarschijnlijk is bevrucht.
U kunt er ook voor kiezen online bevruchte eieren te kopen, meer informatie hierover vindt u bijvoorbeeld op fora. Ook nu geldt dat het belangrijk is de eieren te kopen van verkopers met een goede reputatie. Twijfelt u welk kippenras het beste bij u past, bekijk dan onze gids met kippenrassen voor meer informatie.
Of u de eieren nu bij een fokker, boer of online koopt, zoek altijd een verkoper bij u in de buurt. Eieren die worden verzonden hebben een kleinere kans om uit te komen. Dit is voornamelijk te wijten aan omstandigheden zoals overmatig schudden, slechte behandeling of de temperatuur tijdens het vervoer.
Wat heb ik nodig?
Eieren uitbroeden hoeft niet ingewikkeld te zijn. Is het de eerste keer dat u eieren uitbroedt, dan lijkt het in eerste instantie misschien een hele opgave om uit een ei een kuiken te laten komen. Op Omlets website vindt u informatie die u kan begeleiden bij het hele proces. Naast bevruchte eieren heeft u verder alleen een eierdoos, water en een broedmachine nodig om van start te kunnen gaan.
De meeste, hoewel niet alle, broedmachines draaien de eieren automatisch. Als uw broedmachine deze functie niet heeft zult u zelf vijf keer per dag de eieren moeten draaien. Er zijn ook broedmachines die automatisch de luchtvochtigheid regelen. Een van de belangrijkste oorzaken dat een ei niet uitkomt houdt verband met een onjuiste temperatuur en luchtvochtigheid. Het is daarom belangrijk dit goed in de gaten te houden. De optimale temperatuur voor het uitbroeden van een ei is 37,5 graden Celsius. Lees onze uitgebreide gids over het Uitbroeden van kippeneieren om meer te weten te komen over zaken zoals temperatuur en luchtvochtigheid gedurende het hele proces, en voor een overzicht van de dagelijkse routine.
Hoe lang duurt het?
Het laten uitkomen van kippeneieren duurt doorgaans 21 dagen. Soms zal een ei iets eerder of iets later uitkomen. Ongeveer 25-50% van de eieren zal om uiteenlopende redenen nooit uitkomen. Dit kan te wijten zijn aan het incubatieproces, of kan komen door factoren die u niet in de hand heeft zoals een genetische afwijking.
In plaats van een broedmachine te gebruiken, kunt u ook een kip het werk laten doen door de eieren onder een broedse kip te leggen. Is dit niet mogelijk, dan biedt de kunstmatig manier uitkomst.
En wat als de kippen uit het ei zijn gekomen?
Dag 21 is aangebroken! U zal op deze dag waarschijnlijk zien dat een kuiken een klein gaatje in de eierschaal maakt. Vervolgens begint het kuiken in zijn schaal te draaien, voordat de schaal volledig wordt geopend. Houd op dit moment de eieren goed in de gaten, want deze fase kan binnen een half uur zijn voltooid.
Zoals gezegd kan het soms wat langer duren voordat een ei uitkomt. Haal daarom kuikens die al uit het ei zijn gekomen niet meteen uit de broedmachine. Dit kan het klimaat in de broedmachine verstoren, wat schadelijk is voor kuikens die nog uit het ei moeten komen. Wacht maximaal 12 uur voordat u – dit is laatste redmiddel – een kuiken helpt om uit het ei te komen. Kuikens kunnen drie dagen zonder voedsel of water, dus er is niet meteen haast om te helpen. Verstoor uw kuikens trouwens niet als dit niet nodig is. Om het zekere voor het onzekere te nemen wordt aanbevolen de eieren die niet uit zijn gekomen pas op dag 25 uit de incubator te verwijderen.
Voordat u beslist om eieren te gaan uitbroeden, is het noodzakelijk om te weten wat u met de mannelijke kuikens gaat doen. De industrie beschouwt mannelijke kuikens als een bijproduct. Ze worden vaak in een vroeg stadium van hun leven gedood.
Uiteindelijk besluiten veel kippenhouders om alleen hennen te houden. Dit omdat het houden van hanen een aantal nadelen kan hebben. Ten eerste produceren ze natuurlijk geen eieren. Dit hoeft natuurlijk niet te betekenen dat een haan niet in uw achtertuin kan rondscharrelen. Lees onze gids Alles over hanen en kom te weten of deze prachtige vogels deel uit kunnen maken van uw toom.
Iets dat het vermelden waard is, is dat het vaak pas mogelijk is het geslacht van kuikens te bepalen als ze al wat ouder zijn. Vaak beginnen de kenmerken hanen pas na 5-9 weken zichtbaar te worden. Lees voor meer informatie over dit onderwerp onze blog Een haan van een hen onderscheiden.
Besluit u dat het niet mogelijk is om hanen te houden, dan kunt u proberen ze te verkopen. Een haan is misschien niet geschikt voor u, maar misschien wel voor iemand anders. Vraag bijvoorbeeld op Facebook of iemand de hanen van u wil overnemen.
En dan?
Iedereen weet hoe schattig kuikentjes zijn! Maar deze pluizige gele vogeltjes zullen snel volwassen kippen zijn. Als uw kuikens eenmaal volwassen zijn, vindt u bij Omlet alles wat u nodig heeft voor uw kippen. Geef uw vogels een fijn en gezond leven met allerlei Omlet-producten, zoals een Omlet Eglu kippenhok waar uw kippen gebruik van kunnen gaan maken als ze 12 weken oud zijn.
Denkt u erover na om uw kippen eieren uit te laten broeden? Of heeft u kuikens die net uit het ei zijn gekomen en vraagt u zich nu af hoe u precies kunt zien welk kuiken een hen is en welke een haan?
In een eerdere blog bespraken we hoe je de leeftijd van een kip min of meer kunt bepalen. Ook kan het nuttig zijn om Omlets kippenwoordenlijst te bekijken voor meer informatie over dit onderwerp.
Wat betreft het onderscheiden van hennen en hanen, is het waard te vermelden dat veel verschillen niet meteen zichtbaar zijn nadat een kuiken uit het ei is gekomen en dat het afhankelijk is van het kippenras dat u heeft wanneer het geslacht kan worden vastgesteld. Verderop in deze blog zullen we kijken naar de wekelijkse ontwikkeling van kuikens en in welk stadium het mogelijk is een haan van een hen te onderscheiden.
5 eenvoudig te herkennen fysieke verschillen tussen hennen en hanen
Halssierveren
Een manier om het geslacht van een kip te bepalen is door naar hun veren te kijken, in het bijzonder hun nekveren. Halssierveren zijn de veren rond de nek van een kip, waarbij vaak een duidelijk verschil waarneembaar is tussen hanen en hennen. Wat zal opvallen is dat hanen lange, puntige en dunne nekharen hebben, die rechtop staan. Hiermee kan een haan zichzelf groter voordoen wanneer hij oog in oog komt te staan met een rivaal. De halsveren van hennen zijn kleiner, ronder en zachter.
Zijn er sikkelveren zichtbaar?
Ook door naar de staartveren van uw kippen te kijken kunt u hanen en hennen van elkaar onderscheiden.
Zadelsierveren bij hanen zijn staartveren die zich vanaf de rug uitstrekken en eigenlijk voor de staart zitten. Zowel hennen als hanen hebben zadelsierveren, maar bij hennen zijn deze ronder dan bij hanen. Hun zadelsierveren zijn ook langer en puntiger.
En tenslotte hebben hanen sikkelveren, veren die bij hennen niet aanwezig zijn. Sikkelveren zijn de lange, gebogen veren die uit de staart van hanen steken.
Poten
Hanen hebben vergeleken met hennen vaak stevigere, dikkere poten. Dit komt van pas wanneer hanen hun toom moeten verdedigen. Verderop in deze blog zullen we dieper ingaan op gedragsverschillen tussen hanen en hennen.
Sporen, het deel van de poot dat op een hoorn lijkt, kan ook helpen bij het onderscheiden van hennen en hanen. Sporen bevinden zich op de achterkant van de poten van kippen en hoewel ze niet uitsluitend voorkomen bij hanen, komen ze wel vaker voor bij hanen dan bij hennen. De sporen van een haan kunnen enkele centimeters lang zijn en zijn scherper dan die van een hen, als ze al aanwezig zijn.
Kammen en lellen
Zowel hennen als hanen hebben kammen en lellen, waarbij de kam zich bovenop de kop bevindt en de lellen onder de kin hangen. Het uiterlijk van de kam en lellen van kippen verschilt per ras, maar over het algemeen kan het geslacht van een kuiken worden bepaald door naar de kam te kijken. Zowel hanen als hennen hebben rode kammen, maar de kam van een hen is niet zo helder en groot als die van een haan, die vaak aanweziger is en wasachtig aanvoelt.
Wat de lellen betreft zijn die van hennen kleiner dan die van hanen. Net als de kam zullen de lellen van een haan meestal feller van kleur zijn dan die van hennen.
Leggen ze eieren?
Legt een kip een ei, dan is het duidelijk. Wat de uiterlijke- of gedragskenmerken ook zijn, als een kip een ei legt staat onomstotelijk vast dat het een hen is.
Wat zijn de gedragsverschillen tussen hennen en hanen?
Haan vs. hen: gedrag
We hebben de uiterlijke verschillen tussen hennen en hanen bekeken, maar hoe zit het met gedragskenmerken die u kunnen helpen bij het achterhalen van het geslacht van uw vogels?
Een groot verschil houdt verband met de geluiden die hanen en hennen maken om te communiceren. Hanen staan natuurlijk bekend om hun meestal zeer luide gekraai. Ze beginnen met kraaien wanneer ze een maand of vijf oud zijn of wanneer ze volwassen zijn. Hanen kraaien om hun dominante aanwezigheid kenbaar te maken, om hun territorium af te bakenen en als paringsritueel.
Hoewel ook hennen kunnen kraaien, komt dit veel minder vaak voor. Als een hen kraait gaat dit er vaak een stuk rustiger aan toe. Wanneer een hen kraait, dan duidt dit er meestal op dat ze bovenaan de pikorde staat. Ook kan een hen kraaien wanneer er geen haan aanwezig is, terwijl dat voorheen wel zo was.
Soms is er een verschil waarneembaar tussen hennen en hanen wat betreft agressie. Met name hanen houden hun omgeving goed in de gaten, klaar om te vechten en hun toom te beschermen tegen gevaar. Meestal staan hanen bovenaan de pikorde en zullen ze hun dominantie graag laten gelden door met andere hanen te vechten. In een vorige blog bespraken we agressief gedrag bij hanen. Zoals ook geldt voor de andere fysieke verschillen, zal de mate van agressie afhangen van het kippenras dat u heeft. Bepaalde rassen zoals de asil, modern game en old english game, staan bovenaan de lijst van minst vriendelijke kippenrassen.
Vanaf welke leeftijd is het mogelijk een haan van een hen te onderscheiden?
We hebben nu vastgesteld wat de belangrijkste uiterlijke verschillen en gedragsverschillen zijn tussen hanen en hennen. Maar op welke leeftijd is een haan van een kip te onderscheiden?
Week 1
Bij de meerderheid van kippenrassen is het geslacht niet meteen vast te stellen nadat een kuiken uit het ei is gekomen, en soms zelfs niet in de eerste levensweek. Een uitzondering zijn raszuivere ‘auto-sex’ kippenrassen waarbij al na een paar dagen het geslacht kan worden bepaald door naar hun kleur te kijken. Een voorbeeld is de raszuivere cuckoo maran, waarbij de mannelijke kuikens vaak een lichtere kleur hebben dan vrouwtjes en een grotere, blekere plek op hun kop hebben.
Ook ‘sex-links’ zijn een uitzondering. Sex-links zijn in tegenstelling tot de raszuivere ‘auto-sex’ kippenrassen een kruising tussen verschillende rassen. Voor deze rassen kruist een fokker specifieke kippenrassen om kuikens te creëren die verschillende kleuren hebben als ze uit het ei komen, afhankelijk van hun geslacht. Hierdoor is het mogelijk om een haan in een vroeg stadium van een hen te onderscheiden. Een voorbeeld hiervan is de red sex-link, een kruising tussen een rhode island red haan met een white plymouth rock, delaware, rhode island white of silver laced wyandotte hen, waar rode hennen en witte hanen uit voortkomen.
Week 5-9
Vooral tussen week 5 en 8 ontwikkelen kuikens kenmerken waardoor het makkelijker wordt hun geslacht te achterhalen. Rond deze leeftijd worden uiterlijke kenmerken duidelijk zichtbaar, zoals hun kammen. Zoals gezegd hebben hanen over het algemeen een rodere kam dan hennen, wat in dit stadium duidelijker zichtbaar wordt. Toch is het uiterlijk van de kam in dit stadium niet altijd een volledig nauwkeurige methode om het geslacht te bepalen.
Een ander uiterlijk verschil dat zich in de eerste weken ontwikkelt, is dat de poten van hanen vaak dikker worden dan die van hennen. In deze weken gaan hanen zich ook iets anders gedragen dan hennen. Zo zult u misschien zien dat hanen beginnen te ‘paraderen’, waarbij ze rechtop gaan staan, overdreven rondlopen terwijl ze hun borst vooruitsteken. Haantjesgedrag dus.
Week 10-15
Op dit moment hebben kuikens de puberteit bereikt, waarin ze op een aantal gebieden grote ontwikkelingen zullen doormaken. Wanneer uw kuikens de leeftijd van 12 weken hebben bereikt, zijn ze ook oud genoeg om naar hun Eglu Go te verhuizen. Het kan nuttig zijn om de Omlet-gids te lezen over dingen om te vermijden bij het grootbrengen van kuikens.
Wat betreft de verschillen tussen jonge hanen en hennen in deze weken, beginnen rond de leeftijd van 12 weken bij hanen de puntige nekveren op te vallen. Hetzelfde geldt voor de groei van de sikkelveren bij jonge hanen, die bij volwassen hennen helemaal ontbreken.
Hoewel kraaien in een iets vroeger stadium kan beginnen, is het meestal rond de leeftijd van 12 weken dat een haan voor het eerst zal kraaien. Kraaien is gedrag dat doorgaans wordt geassocieerd met hanen, maar zoals gezegd doen hennen dit soms ook.
Ook zult u misschien zien dat hennen een broedende houding aannemen. Hoewel de meeste hennen pas over een aantal weken zullen beginnen met het leggen van eieren, duidt dit gedrag erop dat een hen binnenkort zal gaan leggen. Maar voor nu is het nog even afwachten.
Week 16-20
Wanneer uw jonge vogels tussen de 16 en 20 weken oud zijn, hebben ze de volwassen leeftijd bereikt. Mocht het tot dit moment nog niet duidelijk zijn wat het geslacht van uw kippen is, dan weet u het zeker op het moment dat ze eieren gaan leggen. Dit is natuurlijk de meest doorslaggevende manier om het geslacht van een kip te bepalen.
Kunnen hanen hennen worden?
Hoe opmerkelijk deze vraag misschien ook klinkt, er zijn mensen geweest die hebben beweerd dat hun kippen van geslacht zijn veranderd. Het antwoord op bovenstaande vraag nee – hennen kunnen genetisch gezien niet in hanen veranderen, en hanen niet in hennen.
Toch komt het in zeldzame gevallen voor dat een hen de kenmerken van een haan krijgt wanneer er sprake is van complicaties met haar eierstokken. Hennen worden geboren met twee eierstokken. De linker eierstok is verantwoordelijk voor de productie van eieren en oestrogeen, de rechter wordt inactief wanneer een hen een kuiken uitbroedt. Mocht de hen medische problemen hebben, zoals een cyste op de eierstokken, dan kan dit zorgen voor een stijging van het testosteronniveau waardoor de linker eierstok kan krimpen, wat leidt tot ovotestis. Uw kip zal in dit geval stoppen met het leggen van eieren en kan de uiterlijke kenmerken van een haan krijgen, zoals een meer geprononceerde kam en lellen.
Denkt u erover na om eieren uit te broeden (op de natuurlijke manier of met een incubator), bekijk dan onze gids over het uitbroeden en grootbrengen van kuikens.
Kippen kunnen al vanaf jonge leeftijd zo’n beetje voor zichzelf zorgen. Toch zijn er een aantal dingen die vermeden moeten worden, om ervoor te zorgen dat uw kuikens een zo goed mogelijke start van hun leven krijgen.
In dit artikel bespreken we zes, makkelijk te vermijden, valkuilen.
1. Nog geen broedhok hebben op het moment dat u de kuikens krijgt
Voordat de kuikens komen is het belangrijk dat het broedhok in orde is. Heeft u dit niet voor ze klaarstaan, dan kunt u ze nergens houden, en dat is geen goed begin.
U kunt een speciaal voor kuikens gemaakt broedhok kopen, of u kunt er zelf een maken van een kartonnen doos of plastic bak met gaatjes in de zijkant. Ga alleen voor de DIY-oplossing als u 100% zeker weet hoe u dit kunt doen.
Het belangrijkste is dat u de kuikens in een warme en goed geventileerde ruimte houdt, vrij van tocht. Reken als vuistregel per kuiken ongeveer een oppervlakte van o,1 m² – dit is voldoende ruimte voor kuikentjes, maar onthoud dat u ze meer ruimte nodig hebben als ze ouder en groter worden – en dat zal heel snel gaan!
Een kippengaas om het broedhok mee af te dekken is aan te raden. Kuikens kunnen makkelijk ‘het nest verlaten’ als de zijkanten van het broedhok lager zijn dan 45 cm. Oudere kuikens hebben zitstokken nodig om op te slapen, en zullen het op prijs stellen als deze aanwezig zijn in het broedhok.
2. De temperatuur niet juist instellen
Te veel of te weinig warme kan dodelijk zijn voor kuikens, dus het is belangrijk dit goed te doen. De kuikens moeten tijdens de eerste week bij een temperatuur van 35 °C worden gehouden. De warmte moet dan om de vijf dagen iets worden verlaagd, totdat kamertemperatuur wordt bereikt.
Ook de warmtebron op zich is belangrijk. Een verwarming die speciaal is ontworpen voor hokken en volières is de beste keuze, of een rode warmtelamp. Gebruik geen witte warmtelampen, omdat deze kuikens ‘s nachts wakker kunnen houden. Dit maakt ze prikkelbaar, waardoor ze elkaar gaan pikken. Ook standaard gloeilampen zijn ongeschikt.
Maar ook de juiste verwarming of lamp moeten op de juiste plaats en hoogte worden gehangen. Kijk hoe de kuikens zich gedragen ten opzichte van de warmtebron. Als ze allemaal direct onder de lamp of voor de verwarming gaan zitten, dan hebben ze het te koud. Verlaag de warmtebron of voeg een extra warmtebron toe, afhankelijk van de situatie.
Als de kuikens uit de buurt van de warmtebron blijven, hebben ze het waarschijnlijk te warm. In dit geval moet de verwarming of lamp verder weg worden verplaatst of moet de temperatuur wat worden verlaagd. Het gedrag van de kuikens kan veranderen naarmate ze groter worden en de ruimte ‘kleiner’ wordt, dus houd ze dagelijks in de gaten.
3. Het verkeerde nestmateriaal gebruiken
Bij kuikens gaat “elk strooisel is goed genoeg” niet op. Gebruik zaagsel of ander niet-giftig, absorberend materiaal dat wordt aanbevolen voor kuikens. Gebruik geen kranten of versnipperde tijdschriften en gebruik geen aromatische, olieachtige houtsoorten zoals ceder. Een laag van 2,5 cm zaagsel is voldoende. Als u geen nestmateriaal gebruikt kunnen de kuikens uitglijden op de gladde ondergrond, wat erg gevaarlijk kan zijn. Het nestmateriaal dient minstens eenmaal keer per week te worden vervangen om te voorkomen dat mest zich ophoopt.
4. Het verkeerde voer geven
Startvoer – zoals kuikenkruimel of -meel – is de basisvoeding van kuikens. Het startvoer zal ook dienst doen als ‘groeikorrel’, bedoeld voor kuikens tot 16 weken. Sommige soorten voer zijn alleen bedoeld voor de eerste vier weken, daarna kunt u overstappen op een ‘groei’-voer.
Kuikens zullen ook wat vers voer waarderen, zoals groenten of wormen en insecten. Deze kunnen echter niet als vervanging dienen van startersvoeding. Kuikens eten zoveel als ze nodig hebben, dus is er geen risico dat ze te veel zullen eten. Het enige dat u hoeft te doen, is ervoor zorgen dat de voerbakjes gevuld zijn.
Net als volwassen vogels hebben ook kuikens grit nodig om hun voedsel te vermalen. Maar voor kuiken moet dit de grootte van een zandkorrel hebben, in plaats van steentjes en gemalen schelpen die volwassen vogels nodig hebben.
En ook kuikens hebben voer- en drinkbakken nodig. Koop op maat gemaakte bakjes in plaats van te improviseren met borden en schaaltjes: deze worden onvermijdelijk vuil en morsen. Vervang bij jonge kuikens het water minstens twee keer per dag, omdat ze het snel vervuilen.
5. Vergeten om dagelijks de gezondheid van de kuikens te controleren
Het controleren van de gezondheid van kuikens is niet meer dan kijken naar de jonge vogels om te zien of ze levendig en alert zijn. Een kuiken dat ergens alleen zit en er lusteloos of opgeblazen uitziet terwijl de anderen actief zijn, voelt zich waarschijnlijk niet goed. Een ziek kuiken zal vaak snel achteruitgaan en sterven.
Het meest voorkomende gezondheidsprobleem bij jonge kuikens is dat hun uitwerpselen op hun lichaam blijven plakken, waardoor ze geen ontlasting kunnen hebben. Een kuiken dat dit ondervindt kan worden geholpen door het bevuilde gebied nat te maken met warm water en het schoon te vegen. Het kan zijn dat u een pincet moet gebruiken om voorzichtig vuil te verwijderen. Houd het kuiken stevig maar voorzichtig vast tijdens deze delicate en toch wel kuiken-onterende procedure. Maar het is nodig het dier te helpen omdat het anders snel kan sterven.
Nota bene: als u een dunne donkere draad aan de achterkant van een kuiken ziet, dan is dit NIET wat hierboven is beschreven. Dit is de opgedroogde navelstreng dat het kuiken aan zijn dooier in het ei verbond. Na een paar dagen valt dit er vanzelf af.
6. Kuikens te vroeg naar buiten verhuizen
Kuikens kunnen tot drie uur per dag buiten doorbrengen als ze twee weken oud zijn, zolang er iemand in de buurt is om toezicht op ze te houden. Een grote draadkooi of draagbare ren is een goede optie. Laat de vogels alleen naar buiten als het minimaal 18 °C, droog en niet te winderig is. Zorg ervoor dat ze voedsel, water en schaduw hebben.
Nota bene: als u de kuikens vóór de leeftijd van twee weken naar buiten laat, of langer dan drie uur, dan kunnen ze te koud krijgen of een zonnesteek oplopen (afhankelijk van het weer). Dit kan dodelijk zijn.
Wanneer de jonge dieren 12 weken zijn, zijn ze oud genoeg om naar een Eglu-hok met ren te verhuizen. De vogels zullen nog te klein zijn om over de zitrekken te lopen, dus verwijder deze totdat de kuikens groot genoeg zijn om er op te roesten en veilig overheen te lopen. Als u een Eglu Cube heeft, dan kan het nodig zijn om de kuikens in en uit het hok te tillen, omdat ze vaak nog wat moeite hebben met de ladder. Deze kan gedurende de eerste weken worden omgebouwd tot een schans, om het de jonge vogels wat makkelijker te maken.
Het slaapgedeelte van de Eglu – of een ander hok en ren – moet genoeg nestmateriaal bevatten om ervoor te zorgen dat de vogels het ‘s nachts warm genoeg hebben. Vervang het nestmateriaal minstens twee keer per week.
Kuikens zullen snel leren van de andere kippen. Veel van hun gedrag is gebaseerd op instinct, dus zolang u ze de juiste omgeving biedt, zal de natuur voor de rest zorgen.
Zolang uw kippen eieren leggen, kunt u hen het hele jaar door bevruchte eieren laten uitbroeden. Traditioneel is echter de lente de populairste tijd van het jaar om dit te doen. Zelf kippeneieren uitbroeden is een enorm leuk en lonend proces. Zo kunt u de kleine kuikens zien opgroeien en weet u zeker dat ze de best mogelijke start van hun leven hebben gehad. Het uitbroeden van kippeneieren duurt doorgaans 21 dagen. De betrouwbaarste manier om eieren uit te broeden met de hoogste slagingskans, is door gebruik te maken van een broedmachine. Dit is onze gids voor het uitbroeden van kuikens:
1. Langetermijnplan
Voordat u begint met het uitbroeden van eieren moet u zich bedenken wat u met de kuikens gaat doen als ze eenmaal uit het ei zijn gekomen. Meestal zal 25-50% van de eieren helemaal niet uitkomen omdat ze niet bevrucht blijken te zijn of omdat er iets mis is gegaan tijdens het broedproces. Gemiddeld genomen zal 50% van de uitgekomen eieren haan zijn en 50% hen. Iedereen wil hennen en bijna niemand heeft hanen nodig, dus rijst de vraag wat u met de heren gaat doen. Bij veel rassen tolereren hanen elkaar niet. Tenzij ze volledig van elkaar worden gescheiden zullen ze voortdurend (en hevig) vechten.
2. Eieren om uit te broeden
Om de kans dat u bevruchte kippeneieren koopt zo groot mogelijk te laten zijn, is het belangrijk dat u een goede kweker uitzoekt. Eieren van sommige kippenrassen zijn erg duur, dus elk ei dat niet uitkomt kost u geld. Een kweker kan u nooit met 100% zekerheid zeggen of een ei bevrucht is, al zal een ervaren kweker hier vrij zeker van zijn.
Let erop dat de eieren geen enkele misvorming of ander zichtbaar defect hebben. Een scheurtje in de schaal is een no-go. Elke beschadiging van de schaal kan leiden tot problemen in de ontwikkeling.
Als u de eieren eenmaal heeft gekocht is het een goed idee om ze te wassen met een eierschoonmaakmiddel. Eieren zijn poreus en de embryo’s krijgen zuurstof en water via hun eierschaal. De aanwezigheid van bacteriën en toxines kunnen de embryo’s in gevaar brengen.
3. Houd een dagboek bij
Tijdens het uitbroeden van eieren is het een goed idee om een dagboek bij te houden waarin u de eieren nummert en dagelijks het gewicht van elk ei bijhoudt. Een ei dat zich aan het ontwikkelen is zal in de loop van de 21 dagen gewicht verliezen. Tijdens het gehele proces zal het 10-15% van zijn oorspronkelijke gewicht verliezen. Als een ei in de broedmachine geen gewicht verliest betekent dit meestal dat het ei zich niet ontwikkelt.
4. Broedmachine
Draaien
Kies uw bloedmachine zorgvuldig. Sommige broedmachines, zoals de Brinsea Mini II, hebben een automatische draaifunctie. Dit bespaart u een hoop tijd en moeite. Tijdens de incubatietijd moet elk ei om de 90 minuten worden gedraaid. Een broedse hen draait de eieren als ze beweegt over haar nest, dus het draaien simuleert wat op natuurlijke wijze gebeurt als een hen voor de eieren zorgt. Kiest u voor een broedmachine die geen automatische draaifunctie heeft, dan zult u dit handmatig moeten doen. Om er zeker van te zijn dat u telkens alle eieren draait is het een goed idee om ze met een niet-giftige stift te markeren.
Temperatuur
Een goede incubator zorgt ervoor dat de temperatuur binnenin de machine stabiel blijft. De broedmachine die wij aanbevelen is de Brinsea Mini II. De optimale temperatuur voor het uitbroeden van eieren is 37.5 graden. Een goede broedmachine zal aangeven wanneer de temperatuur boven of onder een bepaalde grens stijgt of daalt. Hierbij is de temperatuur van de ruimte waarin de broedmachine staat belangrijk, omdat het van invloed is op de temperatuur in de broedmachine. Tijdens het uitbroeden van de eieren zult u regelmatig de broedmachine openen voor routinecontroles, en er moet worden voorkomen dat de eieren een temperatuur-shock krijgen (dit kan dodelijk zijn). Aanbevolen is een stabiele kamertemperatuur van rond de 25 graden. Ook dient de ruimte waarin de incubator staat tochtvrij te zijn.
Luchtvochtigheid
Een goede broedmachine kan de luchtvochtigheid goed reguleren. De optimale luchtvochtigheid voor het uitbroeden van de eieren ligt tussen de 40-50%. Op dag 19 moet dit worden verhoogd om de eierschalen zachter te maken zodat de kuikens uit het ei kunnen komen. Sommige broedmachines, zoals de Brinsea Mini II, hebben twee waterreservoirs. Vul één dagelijks en vanaf dag 19 beide. Bij de Brinsea is het mogelijk dit te doen zonder de machine te openen. Dat is handig omdat het beter is om de broedmachine niet te vaak te openen. Het is normaal dat er na een paar dagen door de hoge luchtvochtigheid wat condens ontstaat in de broedmachine.
5. Dagelijkse routine
Koelen
Dag 7 is een belangrijk moment. Vanaf deze dag moeten de eieren een half uur per dag worden gekoeld. Het is het beste om dit elke dag rond dezelfde tijd te doen. Een goede broedmachine heeft een ventilator waarvan de koeltijd kan worden ingesteld. Is dit niet het geval dan moeten de eieren uit de broedmachine worden gehaald om ze af te laten koelen. De temperatuur mag buiten de broedmachine mag niet veel lager zijn – een verschil van 2 tot 5 graden is voldoende.
Een ei waarin een kuiken zich ontwikkelt behoudt zijn temperatuur. Zo weet een hen of een ei zich wel of niet ontwikkelt. Als een hen het nest verlaat om te eten en drinken zal een dood ei vrijwel meteen koud worden. De hen zal het koude ei uit haar nest verwijderen.
Doorlichten
Ten laatste op dag 7 kunt u ook beginnen met doorlichten van de eieren. Zo kunt u zien welke eieren zich ontwikkelen en welke niet. Als een ei op dag 7 geen teken van ontwikkeling laat zien, zal het niet uitkomen. Het is belangrijk om de eieren die zich niet ontwikkelen uit de broedmachine te halen, omdat ze zullen gaan bederven als dit niet gebeurt. Licht de eieren vanaf dag 7 regelmatig door. Het is niet nodig om dit dagelijks te doen omdat per dag geen duidelijk verschil zichtbaar zal zijn. Eens per drie of vier dagen is voldoende. Door wegen en doorlichten zult u meestal kunnen vaststellen of een ei zich ontwikkelt of niet.
Van dag 7 tot dag 19 dienen de volgende taken routinematig worden uitgevoerd: koelen, wegen en zo nu en dan doorlichten.
6. Uitkomen
Op dag 19 begint de volgende belangrijke fase. De eieren hoeven niet meer te worden gedraaid en gekoeld. Leg een matje in de broedmachine (zodat de kuikens niet uitglijden op de eerste dag van hun leven). Ook moet de luchtvochtigheid in de broedmachine worden verhoogd naar ten minste 65%. Als u gebruik maakt van de Brinsea Mini II dan kunt u dit doen door het tweede reservoir in de broedmachine te vullen met water.
Op een gegeven moment zult u zien dan de eieren gaan wiebelen: de kuikens bewegen zich om de perfectie positie te vinden om uit het ei te komen. U zult misschien de neiging hebben om de eieren regelmatig te controleren. Op dit punt is het echter beter om ze met rust te laten en ze om de zes uur te controleren.
Rond dag 20 zouden de kuikens een klein gaatje in hun eierschaal moeten pikken om voor het eerste verse lucht in te in te ademen. Het is het beste om de kuikens met rust te laten. Probeer ze niet te helpen door het gat groter te maken of de schaal te openen. Dit zullen ze zelf en op hun eigen tempo doen. Bovendien is dit het moment dat ze alle voedingsstoffen in hun ei consumeren, dus het is erg belangrijk dat ze zolang als nodig in hun ei blijven.
De eieren van de meeste kippenrassen komen uit op dag 21. Slechts een enkel ras komt uit op dag 20 of 22. Help de kuikens niet tijdens het uitkomen, ze zouden hier zelf toe in staat moeten zijn. Help alleen een beetje als een kuiken echt laat is (in vergelijking met de andere broedmachine-bewoners) en/of wanneer de eierschaal erg dik is en duidelijk is dat het kuiken langere tijd worstelt om naar buiten te komen.
Laat de kuikens als ze eenmaal uit het ei zijn gekomen nog 24 uur in de broedmachine. Ze zijn goed doorvoed omdat ze alle voedingsstoffen in hun ei tot zich hebben genomen voordat ze uit het ei kwamen. De broedmachine biedt de optimale temperatuur en luchtvochtigheid.
Bekijk onze video om te zien hoe makkelijk het is om kuikens uit te broeden met een broedmachine!